Ruim dertig bedrijven uit de reissector dienen een klacht tegen Google in bij de Europese Commissie. Google geeft namelijk de resultaten uit de eigen zoekmachine voorrang op het aanbod van reisbedrijven, zo meldt de Financial Times. Met andere woorden: als je googelt naar een hotel in Praag, dan zie je eerst de advertenties van bedrijven als Trivago, Airbnb en Skyscanner en andere diensten voor hotelkamers en direct daarna het aanbod van Google. Pas daarna volgen de 'gewone' zoekresultaten.
De krant las een brief, afkomstig van 34 bedrijven uit de reissector, die verzonden wordt naar mededingingscommissaris Margrethe Vestager van de Europese Commissie. Eerder boog zij zich over een casus die grote vergelijkingen met deze heeft, die van webwinkels die klaagden over Google Shopping.
Google geeft eigen reiszoeker voorrang
Google geeft zijn eigen reiszoeker (Google Vacation Rentals), waar sinds 2018 niet alleen hotels, maar ook vakantiehuisjes op te vinden zijn, voorrang. Daardoor is de reiszoeker verzekerd van meer clicks en een betere zichtbaarheid. Hierdoor krijgen concurrenten logischerwijs minder clicks, behalve als zij gaan betalen voor advertenties.
De bedrijven die de brief hebben ondertekend, waaronder Expedia Group, Tripadvisor, Wimdu, eDreams en HomeToGo, wijzen de mededinginscommissaris op het feit dat Google haar eigen diensten voorrang geeft. Zowel grote als kleine reisbedrijven trekken hiermee gezamenlijk aan de bel. Ze signaleren dat Google haar dominantie als zoekmachine inzet om eenzelfde dominantie te vergaren in separate markten, in dit geval die van intermediairs voor vakantieverhuur. Op 5 oktober 2019 kondigde Google aan dat het haar ‘zoekervaring’ uit zou breiden door een breder assortiment aan vakantiewoningen wereldwijd op te nemen. In de praktijk houdt dit in dat Google vanaf dat moment vakantiewoningen is gaan weergeven van partners, waaronder van ondertekenaars van de brief. De aanbiedingen kunnen binnen Google’s platform gezien, vergeleken en ook geboekt worden. Google omschrijft het zelf als ‘find and book rentals, with help from Google’.
Google ‘steelt’ clicks
De ondertekenaars van de brief hebben zorgen over het feit dat Google haar nieuwe product in een visueel zeer rijke ‘OneBox’ aan de bovenzijde van de zoekpagina toont. Deze plek is uitsluitend gereserveerd voor de eigen dienst van Google en omvat foto’s, een kaartvoorvertoning, beoordelingen en prijzen. Daarmee biedt de zoekgigant eenzelfde functionaliteit als iedere andere zoekdienst voor vakantiewoningen en hotels. Op die manier is Google verzekerd van meer clicks en aandacht dan elke andere concurrerende dienst kan verwerven, zelfs als die relevanter zijn voor de zoekopdracht van de gebruiker. Google Vacation Rentals is hiermee een directe concurrent van de gespecialiseerde dienstenleveranciers, terwijl er tegelijkertijd een vorm van samenwerking kan zijn, zoals bij de inkoop van advertentieruimte. Zowel Google Vacation Rentals als de platforms die de brief aan de mededingingscommissaris hebben gestuurd, hebben dezelfde belangen en zijn op alle fronten directe concurrenten van elkaar: ze strijden om de aandacht van dezelfde gebruikers. Met als grote verschil dat geen enkele partij behalve Google kan bepalen welke positie binnen de zoekresultaten getoond wordt bij een normale zoekactie. De marktpartijen hebben er sterke aanwijzingen voor dat Google een competitieve strategie heeft ontwikkeld om de intermediairs voor vakantieverhuur te reduceren tot content providers voor de ‘one-stop-shop’ van Google’s nieuwe product. Er is simpelweg geen optie om de zoekmachine van Google te gebruiken voor een accommodatie-zoekopdracht zonder de resultaten van Google Vacation Rentals prominent te zien. De zoekgigant is voor vrijwel alle consumenten de favoriete zoekmachine, waardoor service providers afhankelijk zijn van hun vindbaarheid in Google Search.
Het feit dat Google zonder kosten haar eigen service hoger kan positioneren op de zoekpagina, leidt tot een economisch voordeel dat op geen enkele wijze bestreden kan worden door andere marktpartijen. Bovendien leidt dit ertoe dat de concurrerende marktpartijen geen data kunnen verzamelen die de algoritmes kunnen verbeteren. Dit is noodzakelijk om de bezoeker van de service de juiste content te tonen, hetgeen de gebruikerservaring verhoogt.
Kleinere partijen de dupe
Wat de situatie voor veel bedrijven binnen de reissector bijzonder ingewikkeld maakt, is het feit dat Google slechts enkele grote bedrijven in staat heeft gesteld om content te delen met Google Vacation Rentals. Google beweert dat een gebrek aan personeel en technische issues daaraan ten grondslag liggen, maar de kleinere partijen zwichten nu onder de dubbele bedreiging van Google: enerzijds is er het gebrek aan traffic vanuit Google Vacation Rentals en anderzijds de afname van het aantal clicks vanwege de OneBox. Zowel betaald als organisch verkeer neemt hierdoor af. Eenzelfde probleem is al ontstaan in de hotelindustrie (bij de OTA’s), maar in dat geval is het vrijwel zeker al te laat om in te grijpen, terwijl Google pas recent de markt voor vakantieverhuur heeft betreden. Het proces is hier misschien nog omkeerbaar met behulp van de Europese Commissie.
Op dit moment vraagt Google nog geen financiële bijdrage om opgenomen te worden in Google vacation Rentals, maar uit het (recente) verleden blijkt dat Google bij shopping, airlines en hotels succesvol overgestapt is naar betaalde opname in het programma. Het lijkt dus enkele een kwestie van tijd voordat dit gebeurt.
HM302020
